Diyaliz Hastalarında Hipertansiyon

Kalpten pompalanan kan, organlara oksijen ve besin taşıyabilmesi için atar damarlar içinde belirli bir basınçla hareket etmelidir. Bu basınç genellikle sabit bir aralıkta tutulur. Tansiyon ölçümünde, yüksek değer "büyük" veya "sistolik" kan basıncı olarak adlandırılırken, düşük değer "küçük" veya "diyastolik" kan basıncı olarak adlandırılır. Ortalama değerler büyük tansiyon için 120 mmHg, küçük tansiyon için ise 80 mmHg'dir. Kan basıncının 140/90 mmHg'yi aşması durumuna "yüksek tansiyon" veya "hipertansiyon" denir.

• Kan basıncı, rahat ve gerginlik hissetmediğiniz bir ortamda, doğru şekilde ayarlanmış bir tansiyon aleti ile ölçülmelidir.

• Diyaliz hastalarından bazen evde kan basıncı izleme yapılması istenebilir. Bu, antihipertansif tedavinin daha etkili bir şekilde düzenlenmesine yardımcı olur.

• Yemekten sonra

• Sigara içtikten sonra

• Alkol tüketiminden sonra

• Aşırı heyecan, üzüntü veya sinirlenme durumlarında

• Nezle veya grip ilaçları kullanırken

• Egzersiz sonrası (20-25 dakikalık dinlenme sonrası ölçülmelidir.)

Hipertansiyon, böbrek yetmezliği olan hastalarda sık görülür; kronik böbrek yetmezliği olan hastaların yaklaşık %80'inde hipertansiyon mevcuttur. Hipertansiyon, böbreklerdeki hasarın ilerlemesine katkıda bulunur ve tansiyon düşürücü tedavi, böbrek yetmezliğinin ilerlemesini yavaşlatabilir.

Yüksek kan basıncı, vücuttaki tüm damarlarda aterosklerozu (damar sertleşmesi) hızlandırır. Bu durum, birçok organ ve sistemde yaşamsal sorunlara neden olabilir. Ayrıca, sürekli yüksek basınca karşı çalışan kalpte yapısal ve fonksiyonel değişiklikler gelişir. Aterosklerozu hızlandıran ve düzeltilmesi gereken diğer faktörler arasında diyabet hastalarında yüksek kan şekeri, sigara kullanımı ve yüksek kan yağları bulunur.

• Böbreklerin zamanla fonksiyon kaybı

• Kalbin sol karıncığında büyüme ve kalp yetmezliği riski

• Koroner kalp damarlarında ateroskleroza bağlı angina pektoris (göğüs ağrısı) ve kalp krizi riski

• Beyin kanamaları

• Beyne giden damarlarındaki ateroskleroz nedeniyle inme riski

• Göz damarlarındaki sorunlar nedeniyle görme kaybı

• Bacak damarlarındaki daralma nedeniyle bacak ağrıları ve yara oluşumu

• Vücutta su fazlalığı

• Tuz birikimi

• Paratiroid bezin aşırı çalışması

• Damarsal değişiklikler

• Atık maddelerin birikimi

• Kan basıncı düzenlemede rol oynayan sistemlerin aşırı veya yetersiz çalışması

• Eritropoetin tedavisi

Böbrek hastalarında kan basıncının kontrolü için ilaç tedavisinin yanı sıra vücut suyunun da kontrol edilmesi önemlidir. Vücuttaki fazla su ve tuz, kan basıncını yükseltir. Böbreklerin düzgün çalışmaması nedeniyle su birikimi meydana gelir ve bu durum hipervolemi olarak adlandırılır.

• Sağlıklı böbrekler sıvıyı dışarı atar, ancak hastalandıklarında sıvı birikimi olabilir.

• Tuz tüketimi, suyun vücutta tutulmasına ve susuzluk hissinin artmasına neden olarak hipervolemiye katkıda bulunur.

• Kan basıncı yükselir.

• Kilo artışı gözlemlenir.

• Bacaklarda, ellerde ve göz etrafında şişlikler oluşur.

• Boyun damarlarında dolgunluk görülebilir.

• Nefes almak zorlaşabilir.

• Yatarken fazla yastığa ihtiyaç duyulabilir.

• Merdiven çıkarken zorlanabilirsiniz.

• Yüksek tansiyona bağlı baş ağrısı olabilir.

• Kuru kilonun idealden yüksek olduğu düşünülmelidir.

• İdeal kuru ağırlığı yeniden belirlemek için çeşitli teknikler kullanılır. Diyaliz hekimleri genellikle, kan basıncı normale dönene kadar kontrollü bir şekilde kilo azaltımı sağlar.

• Kuru ağırlığı azaltmak için:

• Tuz ve su alımı kısıtlanmalı; iki diyaliz arası kilo alımı 2-2,5 kg'ın altında tutulmalıdır.

• İdrar yapan hastalarda diüretik ilaçlar kullanılarak idrar miktarı artırılabilir.

• Yavaş ve kontrollü bir şekilde diyalizde çekilen sıvı artırılabilir.

• Diyaliz süresini uzatma veya ek diyaliz seansı gerekebilir.

• Nadir durumlarda, kan basıncı kontrol altına alınamıyorsa tansiyon düşürücü ilaçlar kullanılabilir.

• Tuz ve su kısıtlamalarına uyarak, iki diyaliz arası kilo alımını 2-2,5 kg'ın altında tutmak.

• Evde düzenli kan basıncı izlemi yapmak.

• Diyaliz seanslarına düzenli olarak katılmak ve seans süresini tamamlamadan çıkmamak.

• Kuru ağırlık azaltıldığında, diyaliz süresi ve sıklığındaki artışlara anlayışla yaklaşmak.

• İlaçları düzenli olarak kullanmak.